Is hybride werken de future of work?
Dankzij de vaccinaties lijken de Covid golven af te nemen, maar tegelijkertijd beseffen we dat Covid blijft. Wat betekent dit voor ons werk? Blijven we thuis werken of gaan we terug naar het kantoor? Of iets ertussen in?
Het is nu tijd om de post-Covid situatie te bekijken. We gaan even terug in de tijd.
In 2005 ontstond het begrip “het nieuwe werken”.
Waarschijnlijk ontstond “het nieuwe werken’’ via een White paper gebaseerd op een e-mail van Bill Gates in 2005. De aanleiding en motor hiervan was natuurlijk het steeds sneller werkende internet en de steeds betere hard- en software. Deze maakten het werken op afstand van de klant of het kantoor steeds makkelijker.
Sindsdien hebben vele bedrijven het nieuwe werken omarmd. Dit bestond, naast thuiswerken, ook uit voorzieningen binnen de kantooromgeving, zoals gedeelde werkplekken en open spaces. Zeg maar de hard- en de software. Het andere softe deel, namelijk hoe organiseer je het werk en hoe geef je leiding, is altijd een onderwerp van discussie gebleven waar men meer of minder goed mee uit de voeten kon.
Het beeld gloorde dat vele mensen online thuis konden werken; er zouden zelfs geen files meer zijn. Je kon eindelijk rustig meer dan twintig kilometer van je werk gaan wonen. Helaas, ondanks dat Nederland het meest digitale land ter wereld is, zijn de files zeker niet afgenomen. Nou ja, tot Covid.
Uiteindelijk kun je zeggen dat het nieuwe werken geen grote veranderingen heeft gebracht. Mogelijk staan de veranderingen die er wel zijn geweest helemaal los van HNW (zoals het liefkozend heette) en zijn deze uit eigen HRM en ICT ontwikkelingen ontstaan. Het probleem was toen ook al: hoe integreer je nu de verschillende aspecten die HNW oproepen?
Een leuke blog hierover komt uit 2012, waarin ambtenaren over het nieuwe werken verzuchten. Lees hier.
Nu in Covid tijden thuiswerken voor velen zelfs verplicht is, en daarmee werkgever en werknemer gedwongen worden nieuw te werken, is er een nieuw begrip ontstaan: hybride werken. Hybride werken is het beeld van de zeer nabije toekomst.
Tegelijkertijd weten we nu ook dat thuiswerken lang niet altijd dé oplossing is. Dit is logisch voor de mensen in de maakindustrie. Maar thuiswerken is ook eenzaam en kan sociaal erg onhandig zijn, zoals wanneer je kleine kinderen hebt of kleine huisvesting .
Toch denk ik dat het hybride werken blijft. Nu zelfs Amsterdammers naar het platteland verhuizen, is de trend echt niet meer te stoppen. In Frankrijk is wonen in Bordeaux en werken in Paris al normaal (580 km!) En dan is de Wifi in Frankrijk ook nog eens niet zo goed als bij ons. Maar wel wordt er één keer per week met de TGV naar Parijs gereisd. Zo komt de Lelylijn toch weer in beeld.
Het hybride werken kun je omschrijven als een combinatie van vaste fysieke ontmoetingsruimten, werkplekken die je ergens onderweg kunt boeken, thuiskantoren, hippe (denk GOOGLE) en robuuste virtuele werkomgevingen en overal snel Wifi. Dit betekent ook anders samenwerken en leidinggeven, beide kernbegrippen in een organisatiecultuur.
Is het hybride weken anders dan het nieuwe werken?
Ik denk het niet. De aanleiding is anders, de stand der techniek is anders, maar het vraagstuk blijft hetzelfde. Oude wijn in nieuwe zakken. Ik twijfel er dan ook niet aan of iedereen stort zich nu op het hybride werken.
Bedrijven worstelen nu misschien met de vraag: is het hybride of het vernieuwde werken voor ons op dit moment passend of is het een miskleun? Worden mensen ongelukkig of is het juist fijn? En, wat levert het ons op?
Misschien moeten we de vraag anders stellen en moeten we meer redeneren vanuit het belang van de organisatie en de bedrijfsdoelen.
Als we externe factoren (zoals Covid en de beschikbaarheid van snel internet) leidend laten zijn, verlies je al snel het doel en de zinvolheid van maatregelen uit het oog. Natuurlijk moet je je aanpassen (agitity!) aan de veranderende omgeving en haar eisen. Het risico is echter dat je achter de hype aan rent en na een jaar tot de conclusie komt dat we helemaal niet thuis willen werken en dat het werk er onder lijdt. Het middel is het doel geworden.
We kennen de “nieuwe” werkomgevingen al : half leeg, geen persoonlijke touch of hier en daar nog een verstopt fotootje van een geliefde. Verstopt, want morgen kan er iemand anders zitten. En dan die stoel steeds weer opnieuw instellen! En neem het teamuitje: tegenwoordig Teams bijeenkomsten waar ongemakkelijke stiltes vallen.
Als het doel is om goede medewerkers te binden en binnen te halen, dan is het middel misschien wel hybride werken, of juist niet. Misschien willen de mensen die je zoekt wel helemaal niet thuis werken en zoeken ze juist verbinding. En hoe zorg je daar dan voor?
Als samenwerken cruciaal is dan is hybride werken misschien wel interessant, maar niet perse.
De manier waarop je je werk wilt organiseren is een combinatie van zaken, die zeker niet alleen bepaald worden door de plek waarop je werkt.
De goede oude tijd van de prikklok is voorbij (hoewel, er zijn zeker bedrijven die daar nog steeds prima mee werken) De manager die precies weet wie waar wat doet, heet nu een control freak. Toch zijn er vele bedrijven die precies zo werken. De vraag is: werken we zo omdat de manager dat prettig vindt of is het noodzakelijk voor het bedrijfsresultaat? En, past het (straks) nog in onze cultuur? Die cultuur is immers ook bepalend voor het voortbestaan en de groei van het bedrijf.
De kansen en de ervaringen die thuiswerken hebben opgeleverd zijn erg nuttig om de manier van werken te heroverwegen. Nu is de tijd rijp.
De vraag is in mijn ogen dus niet: gaan wij hybride werken, maar: hoe gaan we werken in 2021 en verder?
Hoe we willen werken kun je bijvoorbeeld analyseren aan de hand van de volgende hoofdthema’s:
- Wat lever ik nu en straks als product of dienst? (doel; markt)
- Wat vraagt de markt nu van ons? (markt)
- Wat komt er nog op ons af? (de omgeving, denk hier vooral ook aan klimaateisen)
- Hoe wil en kan ik dat het beste organiseren? (agility)
- Welke mensen heb ik en wat zijn hun skills? (effectiviteit, gezondheid)
- Wie wil ik binden en wie wil ik binnen halen? (personeelsstrategie)
- Hoe willen we samenwerken? (samen sterker)
- Wat betekent dat voor leiderschap en werknemerschap? (gedeeld begrip)
- Wat voor een cultuur heb ik of zou ik willen hebben? (omdat wij daarmee het beste en prettigste presteren)
Neem dan meteen aspecten als gebouwen, niet plaatsgebonden *hybride! werken en ICT hierin mee.
In onze praktijk als adviseurs over bedrijfsgezondheidzorg, komen wij op het snijvlak van werk en werknemer precies die vraagstukken tegen: is er voldoende agility, hoe werken we nu effectief en hoe blijf je gezond. Ook deze vraagstukken passen in de hoofdthema’s, en zijn belangrijk voor ‘the future of work’.
Zetten we alles op een rijtje, bijvoorbeeld in “scenario workshops “, dan komen daar mooie plannen en onder andere de mogelijkheden van hybride of hernieuwd werken uit.
Ik wens u hybride succes,
Pieter de Jongh – the future of work is now.
Verder lezen?
Een leuk initiatief is het ‘waarjewerkt’ budget van de ANWB: https://www.hrpraktijk.nl/topics/arbeidsvoorwaarden/nieuws/anwb-voert-al…
Zie ook bijvoorbeeld dit artikel over hybride werk modellen: https://www.bcg.com/publications/2020/managing-remote-work-and-optimizin…
Of de trends gezien door Microsoft op het gebied van hybride werken: https://www.microsoft.com/en-us/worklab/work-trend-index/hybrid-work