Covid en toekomst scenario’s

Nederland is onder de middenmoot wat betreft oversterfte door Covid. Met een gezondheidszorg als de onze, is dat geen goed verhaal.

Er lijkt licht aan het einde van de Corona tunnel. Vaccinaties gaan ons redden. Straks gaan we weer op pad, naar winkel en buitenland, met ons Vaccinatiepaspoort.

Corona vaccinatie zal door landen en door organisaties van bijeenkomsten, zelfs door winkels worden gevraagd. Sterker nog, het zal worden worden geëist.

Vaccinatie is op het eerste gezicht een technisch logistieke uitdaging, en daar zijn (waren?) we goed in. Toch heb ik de indruk dat het te optimistisch wordt afgeschilderd; begrijpelijk want wie wil er geen licht zien? Ik vrees dat we, net als bij de testen, niet in staat zullen zijn dit goed te organiseren.
Niet alleen vanwege de organisatie. Hadden we namelijk niet allang beloofd de test capaciteit op orde te hebben en duurde dat ook niet maanden langer? Niet alleen vanwege de opslag, koud bij min 70 graden! Maar, omdat het nog nooit is gedaan.

We weten helemaal niet wie er gevaccineerd wil worden . We hopen op 60%, maar 30% lijkt mij reëler. We weten helemaal niet hoe het vaccin werkt op de kwetsbare 70-plusser, is er een vaccin dat goed werkt bij 70 plussers?
We weten niet hoe lang het werkt (het lijkt toch wel lang immuniteit te geven). En wat als er een mutatie optreedt?  En we weten al helemaal niet wat het betekent als we dan over 1 jaar wel 50% hebben gevaccineerd. Wat kan dan wel, wat moeten we nog steeds laten?

Ook bij massaal sneltesten, a la Slowakije, maar dan veel keer, a la Jesse klaver, is niet de enige oplossing. Klinkt leuk, maar is dit wel goed doorgedacht? Het zal helpen.

Het is niet anders, zou je kunnen zeggen, en we moeten wel. Mee eens. Toch is terugkijkend bescheidenheid op zijn plaats. En, we zijn er nog niet.  Niet getreurd er zijn ook andere uitdagingen.

Om over na te denken. Twee interessante nieuwtjes deze week:

1. De oudste en grootste Renault fabriek in Frankrijk wordt omgebouwd tot een energie en milieu neutrale fabriek (cradle to  cradle).
2. De gemeenten in Nederland mogen weer gif spuiten op het lokale “onkruid”

Door Covid  en de impact van alle maatregelen, verandert er veel. Niet alleen in de handel of de manier waarop we denken en werken, maar ook in gedrag. Instituties, manieren van werken en regels zien we veranderen, maar de individuele keuzes of gedragingen veranderen ook. Hoe weten we eigenlijk niet. We passen ons aan. En elke crisis zorgt ook voor positieve veranderingen. Wat we nu bijvoorbeeld met Covid hebben ervaren en weten is dat er krachten zijn die ons allen aangaan. We hebben ervaren en begrijpen nu beter dat wat vandaag in China begint, morgen bij ons kan zijn. Hierdoor is “milieu” waarschijnlijk ook veel meer een thema geworden wat boven meningen en politiek uit gaat stijgen. De komende 10 jaar zal dan ook in het teken staan van de impact die milieu en klimaat besef en regelgeving voor ons gaat betekenen. En die impact is veel groter dan Covid.

Het kan zo maar het einde betekenen van het rucksichloss gebruik van grondstoffen, waaronder water,  het vliegen; van cruisen (sowieso); van de zo bekende comsumptiepatronen waar we nu zo graag naar toe terug willen. Enorme veranderingen in de arbeidsmarkt zullen optreden. Als we  klimaatneutraal gaan denken en handelen. En het gaat veel sneller gebeuren dan gedacht, mede dankzij Covid en omdat het moet, en kan en ook economisch haalbaar is.

De burger die zich niet gehoord of gezien voelt, en die zich achter een leider schaart die totaal niet hoort bij deze kiezersgroep, hoopt dat een aberrant figuur (denk ook aan Pim Fortuin; of Trump), die zelf wel tot de elite hoort, plots hun idealen kan vervullen en angsten kan wegnemen. Zoals we allen weten duurt een populist niet eeuwig, maar vaak verrassend lang. Zo lang er een rechtstaat is, vindt er correctie plaats; als er een dictatuur of oligarchie ontstaat (denk Poetin), dan duurt het lang.

Zoals Sartre orakelde: er zijn twee soorten leiders van het volk. De eersten bekommeren zich uitsluitend om de bouten van hun schapen, en de anderen uitsluitend om de wol, maar allen hebben zij maling aan de schapen.

Het vertrek van Baudet, die het gat op rechts goed zag, (na Fortuin, na Leefbaar Nederland na de PVV) verbaast nu niet. Een partij leiden in een  democratisch systeem vereist delen van de macht en erkennen van rechtstatelijke beginselen. Dat past niet bij alle populisten. Wilders heeft het opgelost door geen partij te hebben, zo kan hij zelf de macht houden. Maar hij blijft wel binnen de wet.

Baudet is in essentie een overrijpe korpsbal, en mijn verbazing is vooral over al die betrouwbare rechtschapen burgers die een dergelijke man volgen, totdat het niet meer opportuun is.

Wat heeft dit te maken met Covid? Veel denk ik. Covid en straks milieu-eisen gaan veel doen veranderen. Dit geeft stress. Dit geef onvrede, angst en zorgen. Al eerder heb ik aangegeven dat het  huidige langdurige ellende-scenario deze negativiteit zal versterken . Het  roept allerlei sentimenten op, die gemakkelijk in complotten en weigergedrag omslaan. Nu zijn Nederlanders braaf, maar we kunnen ook mensen gaan volgen die helemaal geen positieve plannen hebben.

Gelukkig is milieu in essentie een positief iets. Laten we dan ook vol inzetten op positieve toekomst scenario’s, in plaats van op management waarbij windmolens de enige uiting zijn van geslaagd milieu denken, de arbeidsmarkt gered wordt door uitgebreide steunprogramma’s en Covid beheersing uitgedrukt wordt in het aantal bezette IC bedden.

Komt er nog een Covid column? Vast wel…

Geschreven door: Pieter de Jongh